حقوق محصولات فکری پدیدآمده از غیر انسان:‏ شرح حقوق کنونی و نقدی بر رویکرد لایحۀ حمایت از مالکیت فکری

author

  • عبداله رجبی استادیار گروه حقوق خصوصی، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
Abstract:

 همۀ محصولات فکری ناشی از خلاقیت شخص انسانی نیست؛ برخی از آن‌ها حاصل موجوداتی است که انسان نیستند؛ همانند روباتی که اثر ادبی هنری، مثل داستان نو و خلاقانه، می‌نگارد. راجع به نفس و امکان حمایت از این محصولات فکری، به‌ویژه در حقوق غرب، اختلاف بسیاری وجود دارد؛ همچنین، از نظر حقوقی، معلوم نیست که آیا بایستی انسان را مالک آن دانست یا خیر و، در صورت مالک‌دانستن انسان، کدام شخص دارای امتیازات مالکیت تلقی می‌شود. بر اساس منطق حقوق مالکیت فکری، مصالح اقتصادی و اجتماعی پشت آن و بر پایۀ آموزه‌های حقوق طبیعی، بایستی از این محصولات حمایت کرد و کسی را که در ایجاد آن سرمایه‌گذاری کرده است، صاحب حق مالکیت فکری تلقی کرد. در نوشته‌های حقوقی ایران، لایحۀ حمایت از مالکیت فکری تعیین پدیدآورندۀ آثار خودکار را به عرف وانهاده است؛ با این حال، در کنار ابهاماتی که در اعمال حکم مورد نظر لایحه وجود دارد، مقررات گوناگون موجود در حقوق ایران، چه در زمینه‌های کلی حقوق مدنی و چه در گرایش حقوق مالکیت فکری و به‌ویژه مقررات مربوط به حمایت از نرم‌افزارها، واجد احکامی پیرامون حمایت از سرمایه‌گذار است؛ بنابراین بایستی، در تصویب قانون، موضوع توجه قانون‌گذار قرار گیرد و ابهامات لایحه رفع گردد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر حمایت از تأمین حقوق مالکیت فکری بر رشد اقتصادی

   در سال‌های اخیر حمایت از حقوق مالکیت فکری اهمیت بیشتری یافته است.  حقوق مالکیت فکری را می‌توان حقوق قانونی ناشی از فعالیت‌های فکری در زمینه‌های صنعتی، علمی، ادبی و هنری دانست.  امروزه بسیاری از کشورها در جستجوی اطلاعات عملی برای چگونگی استفاده از مالکیت فکری برای ارتقای رشد اقتصادی هستند.  این تحقیق به بررسی ابعاد تأثیر مالکیت فکری در ارتقای رشد اقتصادی، از منظر مخارج تحقیق، توسعه و تعداد مح...

full text

ایده و حمایت از آن در حقوق مالکیت فکری

ایده محض در هیچ‌کدام از دو نظام حقوق مالکیت صنعتی و حقوق مالکیت ادبی و هنری مورد حمایت نیست. از ایده پس از بروز و بیان با وجود شرایطی به ‌عنوان اختراع یا طرح صنعتی به موجب حقوق مالکیت صنعتی و از بیان آن به شرط اصالت در چارچوب حقوق مالکیت ادبی و هنری حمایت می‌شود. جدای از حقوق مالکیت فکری، به‌ موجب مقرراتی چون منع رقابت غیر منصفانه، ایده مورد حمایت قرار می‌گیرد؛ اما به دلیل عدم کفایت این حمایت و...

full text

دامنۀ حقوق مالکیت فکری در حمایت از ارقام جدید گیاهی

   قابلیت دسترسی به ارقام(‌واریته‌های) گیاهی اصلاح‌شده برای صنایع کشاورزی و باغبانی از اهمیت حیاتی برخوردار است. تأمین امنیت غذایی جمعیت رو به افزایش جهان، تولید کشاورزی پایدار، لزوم افزایش درآمدهای کشاورزی و توسعه و بهبود اقتصادی، مستلزم تلاش‌های پایدار در امر اصلاح و به‌نژادی گیاهی است. با توجه به روند پرهزینه، زمان‌بر و تخصصی به‌نژادی گیاهی و قابلیت تکثیر و دسترسی آسان به مواد گیاهی ارقام جد...

full text

حمایت از مالکیت فکری در حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری خارجی

نظام حقوق مالکیت فکری با وجود اسنادی مانند پاریس، برن و موافقت‌نامه جنبه‌های تجاری مالکیت فکری (تریپس) به حمایت از آثار فکری اقدام می‌کند. به موازات آن نظام حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری خارجی به حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی اقدام می‌کند. برخی از سرمایه‌هایی که با مؤلفه‌ای خارجی وارد کشور سرمایه‌پذیر می‌شود سرمایه فکری است که می‌توان از آن به «سرمایه فکری خارجی» یاد کرد. این پرسش مطرح است که آیا ...

full text

نقش حقوق مالکیت فکری در حمایت از صنعت گردشگری

صنعت گردشگری سومین صنعت مولد شغل و سرمایه بعد از صنعت نفت و خودروسازی می‌باشد. این صنعت از حوزه­های جدیدی است که حمایت از آن در قالب حقوق مالکیت فکری اعم از مالکیت ادبی و هنری  و مالکیت صنعتی در حال شکل­گیری است. امروزه استفاده از مصادیق گوناگون مالکیت فکری در صنعت گردشگری می­تواند موجب ارتقاء این صنعت و جذب گردشگر بیشتر شود به­نحوی که استفاده از این مصادیق مانند نمودهای فرهنگ عامه (فولکلور)، آ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 2

pages  241- 265

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023